Nederland zet zich in voor duurzame energie, maar deze inspanningen hebben geleid tot prijsschommelingen. In dit artikel bespreken we ‘curtailment’ als strategie om overtollige stroom te verminderen, bekijken we de impact en optimalisatie ervan, en leggen we uit hoe ICE kan helpen bij de implementatie voor maximale duurzame energiewinst.
In de afgelopen jaren heeft Nederland aanzienlijke vooruitgang geboekt in duurzame stroomproductie. Hoewel dit heeft bijgedragen aan een groenere energiemix, heeft het ook gezorgd voor meer volatiliteit in het aanbod. Deze volatiliteit leidt tot zowel negatieve stroomprijzen op EPEX SPOT (dag vooruit) als negatieve onbalansprijzen. De onbalansprijs vertegenwoordigt de kosten die energiebedrijven maken wanneer ze te veel of te weinig elektriciteit hebben ingekocht. Vanwege de invloed van weersomstandigheden op stroomproductie komen negatieve prijzen steeds vaker voor. Bijvoorbeeld, onverwacht zonnig weer leidt tot een overschot aan elektriciteit, wat netbeheerders dwingt om andere partijen te betalen om deze overtollige stroom af te nemen of om de stroomproductie te verminderen om overbelasting van het net te voorkomen. Met andere woorden, er ligt een financiële kans om overtollige stroom af te nemen of zonne- en windparken uit te schakelen. Hierdoor hebben veel aanbieders en producenten van duurzame energie de afgelopen jaren gefocust op real-time afschakeling, ook bekend als ‘curtailment’, tijdens perioden met negatieve onbalansprijzen.
Wat is de impact van slimme afschakeling?
Dit jaar zien we nog steeds een toename in momenten met negatieve prijzen, maar de diepte van deze negatieve prijsperioden lijkt te stabiliseren (zie Grafiek: Bubbeldiagram Curtailment). Dit betekent dat de potentiële winst uit afschakeling dit jaar niet verder is gestegen. Wanneer de prijs sterk negatief wordt, schakelen de meeste parken af, waardoor de onbalansprijs minder snel daalt of zelfs weer stijgt. Ondanks deze ontwikkeling blijft het financieel gunstig om energieopwekking op geschikte momenten te beperken of het verbruik juist te verhogen.

Hoe kunnen afschakelstrategieën zoals curtailment effectief worden geïntegreerd in organisaties?
De groeiende focus op het inregelen van afschakelinfrastructuur is een opvallende trend in de markt. Vaak wordt echter onderschat hoe deze strategieën andere bedrijfsprocessen beïnvloeden. Het is van cruciaal belang om afschakelstrategieën effectief te integreren in verschillende afdelingen, zelfs als curtailment niet direct wordt toegepast.
Een concreet voorbeeld is een energiebedrijf dat de prijs moet bepalen voor een klant met een zonnepark. Meestal wordt hiervoor gekeken naar meetgegevens van dat park in het afgelopen jaar. Als het zonnepark tijdens periodes van negatieve prijzen werd uitgeschakeld en de klant overweegt nu over te stappen naar een ander energiebedrijf, moet dit nieuwe bedrijf uit de beschikbare gegevens kunnen afleiden dat de klant al gebruikmaakte van curtailment. Het risico bestaat dat het nieuwe energiebedrijf de afschakeling dubbel vergoedt: eerst in de initiële prijsberekening op basis van het voorgaande jaar en vervolgens bij elke daadwerkelijke afschakeling.
Wat zijn de sleutelfactoren om het meeste voordeel te halen uit afschakeling van duurzame energiebronnen?
Voor wie overweegt om afschakeling toe te passen, is het van belang om de afschakelprijs per park te optimaliseren. Factoren als subsidies, maximaal subsidiabel volume, verwachte jaarlijkse opwekking, slimme voorspellings- en regeltechnieken, en de mogelijkheid om subsidies gedurende het jaar op basis van marktprijzen te schatten, spelen hierbij een rol. Partijen die deze aspecten goed beheersen, behalen aanzienlijk meer winst uit afschakeling.
Wat is het belang van juiste contractvorming?
De contractuele overeenkomst tussen producenten en energiebedrijven kan op diverse manieren worden vormgegeven, met variaties in het verdelen van risico en winst. Het is essentieel om de juiste keuze te maken op basis van de situatie, waarbij beide partijen bij elke afschakeling een verwacht voordeel moeten hebben. Dit voorkomt oneerlijke praktijken die nadelig kunnen zijn voor het energiebedrijf, de producent en de markt. Het is raadzaam om het contract over het algemeen niet te complex te maken, aangezien curtailment een complex proces is om te berekenen, vooral omdat vaak ook de (geschatte) niet-opgewekte productie moet worden vergoed. Een eenvoudiger contract vermindert niet alleen mogelijke discussies maar voorkomt ook complicaties bij facturatie en vereist minder IT-capaciteit. Bovendien heeft afschakeling invloed op de voorspellingen. Als een park wordt afgeschakeld bij negatieve prijzen en dit niet wordt meegenomen in de voorspellingen, zal de voorspelde gemiddelde opwekking lager zijn, wat kan leiden tot hogere onbalanskosten.
Samenvattend, het optimaliseren van afschakeling is financieel aantrekkelijk, maar het is belangrijk om de impact binnen de organisatie goed te begrijpen. Het vereist uitgebreide marktkennis en de betrokkenheid van deskundigen om de juiste veranderingen effectief door te voeren.
Hoe ICE kan helpen bij optimalisatie van afschakeling?
ICE kan een grondige impactanalyse uitvoeren, advies verstrekken over de juiste stappen en actief bijdragen aan de implementatie ervan. Met onze diepgaande marktkennis en ruime ervaring zorgen we ervoor dat je het maximale uit je duurzame energiebronnen haalt, terwijl je gelijktijdig je operationele efficiëntie optimaliseert.
Neem vrijblijvend contact met ons op voor meer informatie!