Leestijd: 5 min
Vanaf 11 juni 2025: kwartierprijzen in de day-ahead markt
Vanaf 11 juni 2025 verandert de manier waarop stroomprijzen in de day-ahead markt worden bepaald. Waar nu nog met uurlijkse prijzen wordt gewerkt, schakelt de markt over op kwartierprijzen. Dit lijkt misschien een technische wijziging, maar de impact zal breed voelbaar zijn. Van leveranciers en energiehandelaren tot consumenten met een dynamisch contract – iedereen krijgt ermee te maken.
Wat betekent deze verandering voor jou? Waarom is dit belangrijk? En welke kansen en risico’s brengt het met zich mee?
Wat gaat er veranderen?
Vanaf 11 juni 2025 worden in de Europese day-ahead markt stroomprijzen niet meer per uur, maar per kwartier vastgesteld. Dit is de markt waarop onder andere dynamische contracten voor consumenten zijn gebaseerd. De wijziging komt voort uit Europese regelgeving, die bepaalt dat alle Transmission System Operators (TSO’s) in de EU onbalans per 15 minuten moeten afrekenen. Hierdoor zijn de Nominated Electricity Market Operators (NEMO’s) verplicht om 15-minutenproducten aan te bieden binnen het bestaande Single Day-Ahead Coupling (SDAC)-systeem.
Tot nu toe gebeurde dit op uurbasis, terwijl andere marktsegmenten zoals de onbalansmarkt en de – eveneens gekoppelde – intradaymarkt al met kwartierprijzen werken. Door deze wijziging sluiten de markten beter op elkaar aan, waardoor handelaren preciezere inkoop- en verkoopstrategieën kunnen hanteren. Dit kan leiden tot een efficiëntere marktwerking, een betere benutting van hernieuwbare energie en mogelijk gunstigere prijzen voor eindgebruikers.
Waarom is dit belangrijk?
De overstap naar kwartierprijzen komt niet uit de lucht vallen. Het is een belangrijke stap in de verdere integratie van de Europese elektriciteitsmarkten. Het doel van SDAC is een pan-Europese day-ahead markt, waarin vraag en aanbod uit verschillende landen efficiënt worden gematcht.
Het complexe algoritme achter SDAC houdt rekening met tal van variabelen, zoals de beschikbare grenscapaciteit en het combineren van orders met verschillende tijdsresoluties. Dit mechanisme maakt de elektriciteitsmarkt efficiënter en beter voorspelbaar en zorgt voor een optimaal gebruik van hernieuwbare energiebronnen.
Kansen en risico’s
Deze verandering biedt duidelijke kansen voor energieleveranciers, handelaren en eindgebruikers:
- Meer marktintegratie en concurrentie
Een efficiëntere en transparantere internationale markt zorgt voor gunstigere prijzen en een betere benutting van groene energiebronnen. - Verdere innovatie in energieproducten
Sinds de energiecrisis van 2022 zien we een sterke opmars van dynamische contracten. Veel consumenten betalen nu uurprijzen, wat de markt flexibeler en transparanter heeft gemaakt. De verwachting is dat prijzen per kwartier op een vergelijkbare manier zullen evolueren.
Maar, zoals bij elke grote verandering, zijn er ook risico’s:
- Aanpassingen in IT-systemen en processen
Leveranciers en handelaren moeten hun databases, processen en modellen aanpassen aan de nieuwe kwartierprijzen. Dit geldt ook voor apps, facturen en productvoorwaarden. Gedegen systeemaanpassingen zijn noodzakelijk. - Onduidelijkheid over regelgeving
Het is nog niet volledig duidelijk hoe regelgevers en energieleveranciers hiermee omgaan. Denk bijvoorbeeld aan de SDE++-subsidie, die momenteel nog op uurbasis werkt. - Strategische keuzes voor leveranciers
Hoewel het mogelijk blijft om op uurbasis te bieden, kan het aanhouden van dit prijsmechanisme een aanzienlijk financieel risico opleveren – oplopend tot miljoenen euro’s per jaar. - Marktpartijen die achterblijven
Voor sommige leveranciers is de transitie kostbaar en complex. Wie niet tijdig aanhaakt, kan marktaandeel verliezen of financiële risico’s lopen.
Wat nu?
Voor marktpartijen is het essentieel om zich goed voor te bereiden – en velen zijn daar al mee bezig. Datastromen, IT-systemen, risicomodellen en facturatieprocessen moeten mogelijk worden aangepast. De business case per leverancier zal bepalend zijn voor de snelheid waarmee zij de overstap maken.
Feit blijft: deze wijziging is een logische stap richting een geïntegreerde, efficiënte en duurzame Europese energiemarkt. De uitdaging ligt nu bij marktpartijen om kansen te benutten en risico’s te managen. Met slechts enkele maanden te gaan is de tijd om actie te ondernemen nu.
Snelheid maken in dit traject?
ICE Utility Professionals ondersteunt met een Impact Analyse van deze marktwijziging, specifiek gericht op jouw organisatie. We brengen in kaart welke processen, systemen en datastromen geraakt worden, zodat je goed voorbereid bent op de overgang naar kwartierprijzen.
Wil je daarna ook de implementatie van deze wijzigingen soepel laten verlopen? ICE biedt daarnaast ondersteuning bij de technische en operationele doorvoering, met extra capaciteit en expertise waar nodig.
Meer weten over onze aanpak?
Neem contact op met onze salescollega’s Daniël of Arie. Zij staan je graag te woord!
Wist je dat?
- Bijna 99% van alle Europese elektriciteitsconsumptie onderdeel is van de gekoppelde markt.
- Dagelijks wordt voor gemiddeld €200 miljoen aan stroom verhandeld.
- Het SDAC-algoritme draait binnen maximaal 17 minuten en kent strikte deadlines.
Bronnen:
EPEX Spot – 15-minute products
ENTSO-E – SDAC Implementation
